arkeler alemi ne demek?
Arkeler (Archaea) Alemi
Arkeler, yaşam ağacında Bakteriler ve Ökaryotlar ile birlikte üç temel alandan birini oluşturur. Önceleri bakterilere benzedikleri düşünülse de, moleküler düzeyde yapılan çalışmalar, arkelerin kendine özgü bir alem olduğunu ortaya koymuştur.
Temel Özellikleri:
- Hücre Yapısı: Prokaryotik hücre yapısına sahiptirler, yani belirgin bir çekirdekleri ve zarlı organelleri yoktur.
- Hücre Duvarı: Bakterilerden farklı olarak, peptidoglikan içermeyen, çeşitli kimyasal bileşiklerden oluşan hücre duvarlarına sahiptirler. Bazılarında hücre duvarı bulunmaz.
- Hücre Zarı: Bakterilerden ve ökaryotlardan farklı lipitlere sahiptirler. Ether bağlantılı lipitler içerirler, bu da onları daha dayanıklı kılar.
- Genetik Yapı: Genetik yapıları hem bakterilere hem de ökaryotlara benzer özellikler gösterir. RNA polimeraz ve ribozom yapıları ökaryotlara daha yakındır.
- Metabolizma: Çok çeşitli metabolik yeteneklere sahiptirler. Ototrof, heterotrof, kemoototrof ve fotoheterotrof olabilirler.
- Yaşam Ortamları: Genellikle ekstrem koşullarda yaşarlar. Yüksek sıcaklık (Termofil), yüksek tuzluluk (Halofil), yüksek asitlik (Asidofil) veya metanojenik (metan üreten) ortamlarda bulunabilirler. Bununla birlikte, daha ılıman ortamlarda da bulunurlar.
Arkelerin Sınıflandırılması:
Arkeler alemi, çeşitli filumlara ayrılır. En bilinen filumlar şunlardır:
- Euryarchaeota: Metanojenler, halofiller, termofiller ve bazı asidofiller bu filuma aittir.
- Crenarchaeota: Genellikle ekstrem termofiller veya hipertermofillerdir.
- Thaumarchaeota: Amonyak oksitleyici arkelerdir ve nitrojen döngüsünde önemli rol oynarlar.
- Nanoarchaeota: Başka bir arke türüne bağımlı olarak yaşayan küçük arkelerdir.
Önemi:
- Ekosistem: Arkeler, ekosistemlerde önemli rol oynarlar. Nitrojen ve karbon döngülerinde aktif rol alırlar.
- Biyoteknoloji: Ekstrem koşullara dayanıklı enzimleri, biyoteknoloji uygulamalarında kullanılmaktadır.
- Evrim: Yaşamın erken evreleri hakkında bilgi sağlarlar.
Bu bilgiler, arkelerin temel özelliklerini ve önemini genel olarak özetlemektedir.